BHP – wypadek przy pracy
KILKA RAZY ZAPOMNIAŁEM O KASKU W PRACY. CZY MÓJ SZEF MOŻE NAŁOŻYĆ NA MNIE KARĘ PIENIĘŻNĄ?
Tak, zgodnie art. 108. § 2 Kodeksu pracy pracodawca za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp oraz przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy pracodawca może stosować karę pieniężną.
Pracodawca może stosować również karę upomnienia oraz karę nagany za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy (art. 108. § 1. Kodeksu pracy).
KIEDY WYPADEK W ZAKŁADZIE MOŻNA UZNAĆ ZA WYPADEK PRZY PRACY?
Aby uznać dane zdarzenie za wypadek przy pracy muszą być spełnione cztery warunki. Definicję wypadku podaje art. 3.1. Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322). Zgodnie z jego zapisem jest to:
- zdarzenie nagłe,
- wywołane przyczyną zewnętrzną,
- powodujące uraz lub śmierć,
- które nastąpiło w związku z pracą.
Zdarzenie nagłe:
Ustawodawca nie zdefiniował jednoznacznie pojęcia nagłości i nie określił, ile zdarzenie musi trwać, aby można było je uznać za nagłe. Jedno z orzeczeń Trybunału Ubezpieczeń Społecznych mówi:
Nie odbiera zdarzeniu znamienia nagłości niejednorazowe działanie przyczyny zewnętrznej, lecz trwające przez okres nieprzekraczający dniówki roboczej.
Wyrok TUS z 19.09.1958 r., TR III 149/58, OSPiKA 1958/3/63.
Zatem można powiedzieć, że zdarzenie jest nagłe, jeżeli czas działania przyczyny zewnętrznej nie przekracza jednej dniówki roboczej.
Przyczyna zewnętrzna to każdy czynnik zewnętrzny, który może wywołać szkodliwe skutki, np.: ruchome oraz ostre elementy maszyn i urządzeń, energia elektryczna, hałas, wibracje, substancje chemiczne, czynniki termiczne, a nawet działanie innego pracownika (umyślne lub nieumyślne) podczas pracy.
Uraz jest to uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego, natomiast o wypadku śmiertelnym możemy mówić wówczas, kiedy śmierć nastąpi w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
Związek z pracą.
Związek z pracą istnieje w następujących okolicznościach:
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
– w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy, w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
OSTATNIO MÓJ KOLEGA ULEGŁ WYPADKOWI, ALE NIE OTRZYMAŁ ŻADNYCH PIENIĘDZY. BHPOWIEC UZASADNIŁ TO RAŻĄCYM NIEDBALSTWEM.
Zgodnie z art. 21. 1. ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Można tu zacytować wyrok SN z dn. 6.08.1976 r., III PRN /76, OSNCP 1977/3/55.
Przez (…) działanie z rażącym niedbalstwem należy rozumieć m.in. sytuacje, w których poszkodowany pracownik zdaje sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, gdyż zwykle ono występuje w danych okolicznościach faktycznych tak, że każdy człowiek o przeciętnej przezorności ocenia je jako ewidentne, a mimo to z naruszeniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, bez potrzeby naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania się.
Natomiast art 21.2 ww. ustawy mówi o tym, że świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
Należy wspomnień również o jednym z orzeczeń Sądu Najwyższego, które mówi:
(…) niezależnie od winy i stopnia przyczynienia się pracownika do powstania śmiertelnego wypadku przy pracy członkom rodziny przysługuje zawsze zarówno jednorazowe odszkodowanie, jak i renta rodzinna na warunkach i w wysokości określonych ustawą wypadkową.
Wyrok SN z dn.13.07.1977 r., III PRN 21/77 (niepublikowany).
Pamiętajmy jednak, że każdy wypadek jest inny i należy go traktować indywidualnie, a obowiązkiem pracodawcy jest powołanie zespołu powypadkowego, którego celem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.